De magie van de grote schoonmaak in 2019

De grote schoonmaak: ik dacht dat dit ik zo’n beetje de enige was die anno 2019 nog de kolder in haar kop kreeg. Na rondvragen in mijn omgeving, blijk ik toch niet alleen te staan in mijn schoonmaakwoede als het lentezonnetje komt kijken. Dit maakt mij nieuwsgierig naar dit oeroude, magische ritueel. Daarom dook ik de stoffige geschiedenis in.

Cleanfluencers

Kennen jullie al de ‘cleanfluencers’? Afgeleid van het welbekende woord influencers. Alleen staan deze vrouwen niet bekend om hun afgetrainde lijf of om hun kookkunsten, maar door: schoonmaken. Het bekendste voorbeeld op Instagram is de Britse kapster Sophie Hinchliff (@mrshinchhome). Via haar Instagram stories laat ze zien hoe ze elk hoekje in haar cosy English home spik en span krijgt.

Het heeft haar geen (gelukkig spreekwoordelijke) windeieren gelegd. Mrs Hinch heeft 2,5M volgers op Instagram. Dat leverde haar ook contracten op met grote producenten van schoonmaakproducten. Het boek dat ze vorige maand uitbracht vliegt over de toonbank. Ook de serie van de Japanse schoonmaak-goeroe Marie Kondo wordt veel bekeken op Netflix. Het ultieme bewijs dat schoonmaken in 2019 helemaal hip is.

Tips van oma

Terug naar mijn ultieme ‘cleanfluencer’ dichter bij huis: mijn lichtelijke obsessie voor het schoonmaken is via mijn vrouwelijke familielijn doorgegeven door mijn oma Jannie. In mijn herinnering was ze altijd bezig met ‘het huis aan kant maken’. Een klein bejaard vrouwtje die onafscheidelijk was van haar stofdoek of de (voor haar) hypermoderne Swiffer.

Heel af en toe keek ik met mijn moeder en oma naar het programma ‘Hoe schoon is jouw huis?’ op RTL4 van Marja en Liny? Kennen jullie die nog? Ik zat te lachen in een kussen als oma kokhalzend voor de tv zat en de nodige rake opmerkingen richting het scherm wierp. Niet alleen over de vieze mensen, maar ook over de aanpak van Marja en Liny. Dat mijn oma het beter kon geloofde ik gelijk, want in haar bovenhuisje kon je echt van de vloer eten. Dit liet mij altijd geloven dat een huis pas schoon was als je je haren kon kammen in de blinkende tegeltjes in plaats van in de spiegel. Daardoor ontstond bij mij wel het beeld dat een schoon huis alleen was weggelegd voor de oudere generaties.

Stoffige archieven

Eerlijkheidshalve was die grote schoonmaak en een opgeruimd huis mij ook een rotzorg tot een paar jaar terug. Als creatief type hoor ik toch ook een beetje chaotisch te zijn? Naarmate mijn leeftijd stijgt (yes, I said that…) merk ik ook steeds meer de behoefte aan een schoon en opgeruimd huis. Die behoefte lijkt helemaal zo gek nog niet. Als ik de geschiedenis in duik lees ik dat complete (vrouwelijke) volksstammen in de lente begonnen met het huis ondersteboven keerden om alle stofnesten te verwijderen.

Sommige historici beweren dat er een connectie bestaat met het Perzisch nieuwjaar, omdat ook deze op de eerste dag van de lente begint. Anderen denken dat dit te maken heeft met Pasen. Gebruikelijk was dat het huis er op zijn paasbest uit hoorde te zien. De Hollandse calvinistische traditie vertelt ons dat de grote schoonmaak een must was om na de winter het huis goed te boenen, met al die rokende kolenkachels, dampende olielampen en grote gezinnen op een kluitje.

Ook zijn er wetenschappers die een verband zien met onze biologische klok. Door de melatonine van de lentezon verandert onze staat-van-zijn. Na de donkere maanden ontwaken we eindelijk uit onze winterslaap. We krijgen meer energie, lentekriebels en ook zin om schoon te maken.

Innerlijke rust

Psychiater Lopa Winters beaamt dit in een recent interview met The Stylist: er is wel degelijk een link tussen schoonmaken en mentale gezondheid. Winters: ‘We hebben een relatie met mensen, maar ook met spullen. Dus hoe we omgaan met dingen is een reflectie van hoe we ons verhouden tot anderen. Een mooi en schoon huis zegt dus iets over onze state of mind. Door je huis op te ruimen, maak je ook ruimte in je hoofd voor nieuwe dingen.’

Terug naar mijn eigen huisje. Ik ben het helemaal met Lopin eens, want ik heb zeker gemerkt dat een opgeruimd huis mij meer rust geeft. Toch vind ik het lastig om een paar dagen uit te trekken voor een grote schoonmaak. Hier ben ik niet de enige in. In tegenstelling tot onze oma’s is het huis boenen niet onze enige taak, want als moderne vrouw hebben we een baan, een sportief en sociaal leven. Wat zijn dan handige tips om het huis toch een beetje proper te houden?

Praktische tips

1. Luchten: in de lente kun je eindelijk weer alle ramen tegen elkaar openzetten. Vooral doen om weer schone lucht door je huis te laten waaien.
   
2. De OSSD-volgorde: OSSD klinkt als een enge ziekte, maar dat is het niet. Het is een mini-stappenplan hoe je het beste te werk kunt gaan tijdens de grote schoonmaak. OSSD staat voor Opruimen, Stoffen, Stofzuigen en Dweilen. Je begint uiteraard per ruimte met opruimen van boven naar beneden (bijvoorbeeld eerst de kasten, dan de vloer). Wanneer je vloer zo leeg mogelijk is ga je stoffen: alle platte oppervlakken stof je af met een droge of natte doek. Daarna ga je stofzuigen waarbij je alle resterende zandkorrels, kruimels en ander vuiligheid wegwerkt. Ten slotte dweil je om het af te maken en is je kamer weer helemaal netjes! Tijd om naar de volgende ruimte te gaan waar je opnieuw met de OSSD-methode begint. Een behoorlijk stappenplan, maar wel het meest effectief!
   
3. Als je gaat dweilen, let dan op hoe je je sopje maakt. Veel mensen gooien teveel allesreiniger in de emmer water. Hierdoor wordt het sopje dik, plakkerig en laat strepen achter. Droog je natte vloer direct na. Ook dit voorkomt dat je vloer weer snel vuil wordt.
   
4. Kledingkastwissel: Het mooie weer komt er weer aan, dus de dikke truien mogen weer achter slot en grendel. Gebruik dit moment om even kritisch naar al je kleding te kijken. Langer dan 6 maanden niet aan gehad? Dan kan het meestal weg.
   
5. Vergeten plekken: haal je witgoed weg om daar te kunnen stofzuigen. Check eindelijk een keer die rommelige la, haal je handtassen ondersteboven, was je gordijnen en check de naden van je bank(stel). Dit kan je zelfs geld opleveren 🙂

Hoe verder

Er zijn dus heel veel dingen die je prima kan doen met de grote schoonmaak. Wat voor jou de beste manier is, leer je door het vaker te doen. Het gaat niet gelijk in een rap tempo, maar je vindt vanzelf je routine. Mijn strategie is dat ik het nu per kamer doe. Zo hou ik overzicht en ik hoef dan ook niet het hele huis in ene keer aan te pakken. Dit voorkomt dat ik niet doorsla in de grote schoonmaak. Overal waar ‘te’ voor staat is natuurlijk ook niet goed.